چرا نماز ستون دین است؟

 

نماز بدین جهت ستون دین است که بدون آن، دین معنا و مفهومى نخواهد داشت؛ همان‏گونه که خیمه بدون ستون، برپا نخواهد بود. نماز عبادتى است جامع و فراگیر و به مثابه ستون و پایه خیمه است. خاصیت بسیارى از عبادت‏ها و دستورات دینى (مثل زکات، حج، جهاد، روزه و...) در نماز جمع شده است. زکات، امتحان میزان عدم دلبستگى به مادیات و گذشتن از امور دنیایى است و در نماز نیز نمازگزار از همه چیز درمى‏گذرد و به خدا توجّه مى‏کند «مالک یوم الدین». در روزه، بعضى از امور بر انسان حرام مى‏شود و نماز نیز چنین است.

شاید علت این که از نماز به‏عنوان ستون دین یاد شده، این باشد که قبولى همه اعمال، بستگى به پذیرش آن دارد و در مقام مثال مانند ستون یک خیمه است که اگر خیمه، ستون نداشته باشد، هرگز پابرجا نمى‏ماند. مسلمانى که نماز نخواند و یا به نماز اهمیت ندهد، اسلام و مسلمانى‏اش مانند خیمه بى‏ستون است.

نظام تربیتى، سیاسى، اقتصادى و اخلاقى اسلام مبتنى بر نظارت درونى و تقوا است؛ یعنى، یک مسلمان بیش از همه چیز، خداى یگانه را مدنظر دارد و او را ناظر بر اعمال خویش مى‏داند و معتقد است معاد و قیامت بر سر راه او قرار داد.

در این نظام، نماز نقش یادآور و هشدار دهنده‏اى را دارد که هر روز و هر شب، این مهم را یادآورى کرده، انسان را از خطر فراموشى حقیقت باز مى‏دارد. در نتیجه نقش بسیار موثرى بر کنترل درونى انسان دارد؛ چنان که خداوند فرموده است. «اقم الصلاة ان الصلاة تنهى عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر(عنکبوت (29)، آیه 45)؛ نماز را به پادار که نماز آدمى را از کارهاى زشت و ناپسند باز مى‏دارد و همانا ذکر و یاد خداوند، نتیجه بزرگ‏تر است». بنابراین نماز بدان جهت تشریع شده که آدمى، خود را فراموش نکند و بداند که بنده خدا است. نماز مانند چراغ‏هایى است که در فواصل معینى در تاریکى، روشن مى‏شود؛ تا کسى که در راه است، آن را گم نکند و دچار لغزش و انحراف نگردد.